Λαογραφία στην πράξη 2015

   

|Δεκέμβριος 2015

Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα από το μουσειο «Το Πλουμιστο Ψωμι» και το Κέντρο Λόγου και Τεχνών Τεχνοδρόμιο

Κέντρο Λόγου και Τεχνών Τεχνοδρόμιο 2015

Το παρόν εγχειρίδιο αποτελεί καταγραφή των στόχων, των δράσεων για την υλοποίησή του, των πορισμάτων και συμπερασμάτων της πρώτης εφαρμογής και θα αποτελέσει εγχειρίδιο αναφοράς για μελλοντικές δράσεις και εφαρμογές του προγράμματος ή συναφών δράσεων.

Πνευματικά Δικαιώματα

Το περιεχόμενο αυτού του εντύπου αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του Κέντρου Λόγου και Τεχνών Τεχνοδρόμιο και απαγορεύεται η χρήση, αναδημοσίευση και με οποιοδήποτε τρόπο αναπαραγωγή του χωρίς τη γραπτή συγκατάθεση του ιδιοκτήτη.

Στοιχεία σχετικά με το πρόγραμμα

Υπεύθυνη διοργάνωσης προγράμματος: Κατερίνα Βοσκαρίδου

Συντονίστρια: Στέλλα Οικονόμου

Επιμελήτρια: Αννίτα Κυριάκου

Εισηγήτριες:   

Δωρίτα Βοσκαρίδου, Διευθύντρια Μουσείου Το Πλουμιστό Ψωμί, Λεμεσός

Μαρία Βραχιονίδου, Γλωσσολόγος, συγγραφέας, Επιστημονική Σύμβουλος της Ακαδημίας Αθηνών

Συμμετείχαν επίσης: μαθητές του Λυκείου Αγίας Φυλάξεως Λεμεσού με τη συνοδεία της καθηγήτριας κ. Μαρίας Στυλιανίδη

Μουσικός: Συλβάνα Γεωργίου

Αφηγήτρια: Δωρίτα Βοσκαρίδου

Οι φωτογραφίες είναι της Mary Anglberger

Σύνταξη κειμένων του παρόντος εντύπου: Κατερίνα Βοσκαρίδου

Το πρόγραμμα επιχορηγήθηκε από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού και υλοποιήθηκε κατά τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο του έτους 2015 στο Μουσείο Το Πλουμιστό Ψωμί στη Λεμεσό. Έγινε επίσης δυνατό χάρη στη χορηγία των θεσμικών χορηγών του Μουσείου Το Πλουμιστό Ψωμί και του Κέντρου Λόγου και Τεχνών Τεχνοδρόμιο (Αρτοποιεία Ζαχαροπλαστεία ΣΙΓΜΑ και Acute Advisory Services).

 

 Ο οργανισμός και οι στόχοι του

Το Κέντρο Λόγου και Τεχνών Τεχνοδρόμιο από της ιδρύσεώς του έχει θέσει ως ευρύτερους στόχους τη διάσωση και προβολή της λαϊκής παράδοσης και την ανάδειξη της ως βάση καλλιτεχνικής δημιουργίας. Το πρώτο σκέλος του στόχου επιτυγχάνεται εν πολλοίς με τη λειτουργία και δράσεις του Μουσείου Το Πλουμιστό Ψωμί στη Λεμεσό, του οποίου οι δραστηριότητες περιστρέφονται γύρω από την ευαισθητοποίηση του επισκέπτη σε θέματα λαογραφίας, διάσωσης και διάδοσης εθίμων ως μέρος της άυλης πολιτιστικής κληρονομίας του τόπου μας. Το δεύτερο σκέλος επιτυγχάνεται  με συνεργασία του οργανισμού μας με Κύπριους δημιουργούς, και ανάδειξη και προβολή του έργου τους. Κύρια δράση του Τεχνοδρομίου είναι η δημιουργία ενός πεδίου για την προβολή της καλλιτεχνικής δημιουργίας του τόπου μας στην Κύπρο και στο εξωτερικό μέσα από συνεργασίες, τόσο με καλλιτέχνες του τόπου μας, όσο και με ξένους φορείς. Ο στόχος αυτός ικανοποιείται παράλληλα και με συμμετοχές σε διεθνείς διοργανώσεις. Η γενικότερη φιλοσοφία που διέπει την ομάδα των μελών του Τεχνοδρομίου είναι η ανάδειξη της τέχνης ως στοιχείο πολιτισμού αλλά και η προώθηση ενασχόλησης με την τέχνη ως μέσο ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής στη σύγχρονη εποχή.

Οι κυριότερες δραστηριότητες του οργανισμού τα τελευταία χρόνια που επιβεβαιώνουν το έργο αυτό είναι Έκθεση Πλουμιστών Ψωμιών και σειρά εκδηλώσεων στη Λευκωσία (2012) και στην Πάφο (2013), η διοργάνωση του πρώτου και δεύτερου Φεστιβάλ Παραμυθιού Κύπρου το 2014 και το 2015, η υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων με θέμα την τέχνη της αφήγησης, η υλοποίηση προγράμματος συμμετοχής εφήβων σε λαογραφικές καταγραφές και εκμάθηση της τέχνης του πλουμίσματος ψωμιού, έκδοση και παρουσίαση βιβλίων, δράσεις φιλαναγνωσίας και δημιουργικής γραφής, εικαστικές εκθέσεις και μουσικές βραδιές.

 

Το πρόγραμμα «Λαογραφία στην πράξη»

Το πρόγραμμα είχε ως στόχο να προσεγγίσει το αντικείμενο της λαογραφίας από τους έφηβους ώστε να γνωρίσουν τον πλούτο της παράδοσής μας αλλά και να ανακαλύψουν τους τρόπους με τους οποίους κανείς αξιοποιεί την παράδοση τόσο ως αντικείμενο λαογραφικής καταγραφής αλλά και ως εφαλτήριο περαιτέρω δημιουργίας.

Η υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος σχεδιάστηκε να γίνει με συμμετοχή ατόμων τρίτης ηλικίας και εφήβων και νέων και περιλαμβάνει τις εξής δραστηριότητες:

        1.  Γνωριμία με τη λαογραφία: Διάλεξη και εργαστήρι επίδειξης λαογραφικών στοιχείων (πχ παραδοσιακές λαϊκές τέχνες, παραμύθια, παιχνίδια)

        2. Εργαστήρι «Η λαογραφία ως μέθοδος έρευνας και καταγραφής»

        3. Ενεργός εμπλοκή των νέων στη διαδικασία της λαογραφικής έρευνας και καταγραφών υπό την καθοδήγηση των διοργανωτών

        4. Αξιολόγηση και αξιοποίηση του υλικού

        5. Ετοιμασία πορισμάτων και παρουσίαση με διάφορους τρόπους σε σχετική εκδήλωση (ηλεκτρονικά μέσα, έντυπα,  αναπαράσταση, αφήγηση κλπ)

        6. Έκδοση ημερολογίου βασισμένου στο υλικό που συνελέγη

Στόχοι του προγράμματος

Στόχοι του προγράμματος είναι η διατήρηση, η ανάδειξη, η αξιοποίηση και η διαχείριση της συλλογικής μνήμης, ως παράγοντας κεφαλαιοποίησης και συνέχειας της παράδοσης. Η αξιοποίηση και η διάδοση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς είναι μια δυναμική πρόκληση, απολύτως αναγκαία σε μια εποχή κρίσεων αξιών και πολιτισμού. Η συμβολή της συγκεκριμένης δραστηριότητας συνίσταται στη κατανόηση και εξοικείωση των συμμετεχόντων στη μεθοδολογία της καταγραφής και στους τρόπους αξιοποίησής της.

Περιγραφή σταδίων

Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε στις εξής φάσεις:

1.        Διάλεξη και εισήγηση

2.       Συναντήσεις

3.       Εργαστήρια, μαθήματα

4.      Καταγραφές, επεξεργασία

5.       Παρουσίαση των πορισμάτων

6.      Απονομή τιμητικών διπλωμάτων στους συμμετέχοντες

 Δείτε το σχετικό έντυπο

Θερμές ευχαριστίες

Στις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου

Στο Λύκειο Αγίας Φυλάξεως Λεμεσού

Στην καθηγήτρια κ. Μαρία Στυλιανίδη

Στις κυρίες:

Πηνελόπη Αρίστου, από Όμοδος
Μάρω Αρίστου, από Όμοδος
Ελλάδα Μαλλιώτη, από Άρσος
Μαρούλα Νικολάου, από Άρσος
Δέσποινα Χριστοφόρου
Παναγιώτα Παλαμά, από Άγιο Γιάννη Πιτσιλιάς

Τους μαθητές και μαθήτριες:

Λητώ Κυριακίδου
Αθηνά Κωνσταντίνου
Στυλιανή Παλάζη
Αναστασία Ανδρέου
Χαρά Σπυροπούλου
Ραφαήλια Αντωνιάδου
Καλλιρόη Ιωάννου
Μαρίνος Πίττας
Κωνσταντίνος Δαμιανού